Artikel 32 Wetboek van Strafvordering (WSv)
De afstapping ter plaatse is het geheel aan regels en modaliteiten voor een tussenkomst op de plaats van de feiten, de zogenaamde plaats delict, door een of meer politiemensen, al dan niet bijgestaan door experten met het oog op het achterhalen van de waarheid.
De afstapping is het geheel van concrete activiteiten om de plaats delict te onderzoeken en er de goede afwikkeling en coördinatie van alle politietaken te verzekeren en beperkt zich niet alleen tot vaststellingen of het acteren van verklaringen.
Een plaats-delict is in eerste plaats daar waar het misdrijf, of een deel er van gebeurd is. Zo zal het huis waar de inbraak of de moord gepleegd is, standaard de plaats delict zijn. Hier zal ook het meerendeel van het onderzoek gebeuren, daar er het meeste kans is op sporen.
Een plaats-delict is ook daar waar een voorwerp van het misdrijf kan terug gevonden worden. Dit kan gaan van een mes dat gebruikt is bij een steekpartij, tot een gestolen fiets die terug gevonden wordt in een bos, maar hoeft niet altijd een voorwerp te zijn in de letterlijke zin van het woord. Een plaats waar iemand geradicaliseerd is kan ook aanzien worden als het voorwerp van het misdrijf bij een terroristische aanslag.
Dit is een zeer ruime definitie, en kan gaan van een plaats waar een verdachte zich bevond voor of na het misdrijf, tot een plaats waar een verdachte een wapen heeft weggegooid, of eventueel de plaats van aankoop van stoffen nodig om het misdrijf te plegen.
Significante misdrijven onderscheiden zich van de andere misdrijven, niet alleen door de zwaarwichtigheid van de feiten zelf, maar ook door de bijkomende taken die door de verschillende actoren ter plaatse dienen verricht te worden. Met andere woorden zijn het de zwaarste misdrijven waar niet alleen het morele aspect verwerpelijk is, maar waar eveneens ook een grotere inzet van middelen en mensen nodig is om de waarheid te achterhalen.
Home-en carjacking, diefstallen gewapenderhand, zware diefstallen, inbraken in bijzondere plaatsen of met een bijzondere modus (bijvoorbeeld musea, grootwarenhuizen, ..), de bloedmisdrijven (moord, doodslag en hun pogingen), verdacht overlijden, aantreffen van een lijk of lichaamsdelen, gijzeling, ontvoering en onrustwekkende verdwijning, illegale drugslabo's en plantages, opzettelijke brandstichting, verkrachting, ontploffingen en terrroristische misdrijven.
Ook andere feiten, die niet altijd een misdrijf zijn, maar als significant kunnen worden aanzien door hun omvang, de gevolgen of de aard van het misdrijf, zoals zware arbeidsongevallen, onopzettelijke brandstichting, .. kunnen als significant worden aanzien. Dit hangt af van de gevolgen en onderzoeksdaden die hierop volgen.
De interventieploegen die de eerste en dringende maatregelen doen, de beheerder of manager van de plaats delict, de beheerder van de inbeslagnames, de beheerder en coördinator van het LTWP (CSI) en de beheerder van het tactisch onderzoek.
Dit is zeer dikwijls de OGP van de interventiedienst. Hij beheert de inzet van het personeel, is verantwoordelijk voor de eerste of dringende vaststellingen, kijkt de perimeters en looppad na, en neemt initiatieven ter verbetering en richtlijnen. Hij legt de initiële situatie vast door schets of foto's, verzamelt alle nuttige info voor de andere actoren, ook voor CSI, bij lang plaatsbezoek neemt hij maatregelen voor het welzijn van het personeel, acteert alle maatregelen en beslissingen in een pv, en doet het nodige om de PD te reinigen voor vrijgave.
Dit is meestal een lid van de Lokale Recherche of FGP. Hij beheert en inventariseert de inbeslagnames, overlegt met CSI, maakt een synthese pv van de inbeslagnames, en informeert de beheerder van het tactisch onderzoek omtrent de inbeslagnames.
Dit is een lid van CSI. Hij heeft de leiding over het labopersoneel op de PD, conform de DNA wet betreft dit een OGP. Hij spoort, verpakt, bewaart, neerlegt en exploiteert mogelijke sporendragers en/of beeldvorming van de PD. Dit is altijd een OGP, en dit leidt tot dat er sommige CALOG-personeelsleden binnen het CSI de OGP-bevoegdheid kunnen hebben.
Dit is een lid van de lokale recherche of FGP, bij voorkeur een OGP. Hij meldt zich bij de beheerder van de PD, stuurt onder toezicht van de magistraat het geheel van politionele onderzoeksactiviteiten naar de daders, neemt in samenspraak met de magistraat alle initiatieven tot actieve opsporing van de daders, stelt een proces-verbaal op van zijn verrichtingen.
Het tactisch onderzoek is een onderzoek dat steeds wordt aangeduid door de magistraat of de onderzoeksrechter. Het valt onder drie criteria: de aard van het te onderzoeken feit, de aard van de te verrichten onderzoeksdaden en de geografische spreiding van de te voeren gespecialiseerde onderzoeksdaden.
De magistraat of onderzoeksrechter kan beslissen door de zwaarwichtigheid van bepaalde feiten dit standaard te verdelen naar de Federale politie.
De magistraat of onderzoeksrechter kan beslissen het onderzoek te geven aan de Federale politie indien er een resem aan gespecialiseerde onderzoeksdaden nodig zijn.
De magistraat of onderzoeksrechter kan beslissen het onderzoek te geven aan de Federale politie indien er een geografische spreiding van de onderzoeksdaden nodig is, zoals er bijvoorbeeld over het ganse grondgebied feiten gepleegd zijn.
Zware georganiseerde criminaliteit, zoals ontvoering, gijzeling, bomaanslag, moord, car- en homejacking, hold-up, mensenhandel, corruptie, georganiseerde financiële of economische criminaliteit, informaticacriminaliteit, terrorisme, sekten, grootschalige zwendel (drugs-wapens-voertuigen), diefstal van nucleair materiaal, en ernstige bedreigingen aan politie, magistraten, getuigen, ..
De AGP heeft niet nader bepaalde bevoegdheden, maar kan onder andere opsporen, vaststellen en afstappen, verhoren, huiszoekingen doen, fouilles uitvoeren, identificaties doen, confrontaties en herkenningen uitvoeren, buurtonderzoek doen, bewarende maatregelen nemen, pv's opstellen, en nog veel meer.
Dit kan gebeuren door een aangifte, een klacht, een openbaar gerucht, een openbaar geroep, door officiële diensten zoals het parket, de douane, .., door tipgevers of informanten, of door de ontdekking van een feit op heterdaad.
De eerste en dringende verrichtingen zijn het verlenen en laten verlenen van hulp aan slachtoffers, het zorgen voor de veiligheid van alle politieambtenaren en andere actoren, het snel rondgaan en de situatie inschatten, het strikt bewaren van de toestand ter plaatse, en het instellen van een perimeter.
Bij de bewaking van de plaats delict is het belangrijk om zoveel mogelijk sporen vrij te waren, zelf geen sporen achter te laten, een looppad te maken, niet te roken, geen onnodige dingen aan te raken, geen voorwerpen uit de PD mee te nemen, geen politietoerisme toelaten, oppassen voor instinctieve of gewoontebewegingen, geen manipulatie aan het lichaam voor administratieve doeleinden, de stand van deuren en ramen te laten zoals ze zijn, niet te eten, geen etensresten, medicijnen of flessen aan te raken, geen gootsteen of toilet gebruiken, niets afdekken indien niet noodzakelijk, niets laten opruimen, en de verwarming niet manipuleren. Met andere woorden, de plaats zo goed als mogelijk laten zoals ze was.
Wijzigingen of fouten kunnen altijd gebeuren, zelfs per ongeluk. Maar om het onderzoek op de goede baan te houden is het belangrijk om deze door te geven, zodat het CSI of de onderzoekers hier rekening mee kunnen houden.
Er zijn drie verschillende soorten perimeters, met elks hun eigen doelstelling. Er is de ontradingsperimeter, de isolatieperimeter en de gerechtelijke uitsluitingsperimeter. Samen hebben zij als doel de overtuigingsstukken, sporen en aanwijzingen te beschermen, de contaminatie van de plaats door exogene of externe sporen te voorkomen, en het CSI toe te laten zijn taken uit te voeren.
De ontradingsperimeter verhinderd ongewenste aanwezigen zoals ramptoeristen. Deze wordt bewaakt en afgebakend, en is de grootste in diameter om zoveel mogelijk mensen te weren.
De isolatieperimeter heeft alleen toegang voor de personen noodzakelijk voor de verschillende gerechtelijke of andere taken, zoals de actoren PD, magistraten, hulpdiensten, .. Deze is afgebakend door politielint en wordt bewaakt.
De gerechtelijke uitsluitingsperimeter beheert de afstapping en in het bijzonder om de uitvoering van het CSI te waarborgen, is visueel afgebakend, de DNA wetgeving is strikt van toepassing, en is bewaakt.
Bij aankomst van de hulpdiensten is het belangrijk om de namen en het uur van aankomst te noteren, de bestemming van het slachtoffer te noteren, en eventuele wijzigingen aan de PD te noteren.
Bij de arrestatie van een verdachte is het belangrijk om deze te fouilleren, de inbeslaggenomen kledij kan een sporendrager zijn, de handen niet te laten wassen en deze in te pakken, er over te waken dat de verdachte niets weggooit en deze zo snel mogelijk te verwijderen van de locatie. Ook is het belangrijk om de aanwezigen te identificeren, de eerste dringende opsporingshandelingen uit te voeren, het dienstvoertuig te verplaatsen indien nodig, en een goede communicatie te houden.
Laat de eerste dringende opsporingshandelingen uitvoeren, zoals het seinen van de kentekenplaat, eventuele GSM-nummers, ..
Indien nodig, laat het model 3C opstellen door de bevoegde dokter.
Bij waterlijken is het belangrijk om in eerste instantie het lichaam in het water te laten. Indien mogelijk het onttrekken aan het zicht, maar niet afdekken.
Water is zuurstofarm, wanneer het in aanraking komt met zuurstof begint het snel te ontbinden.
Wijzigingen aan het lichaam meedelen aan de wetsgeneesheer
Een verslag van de brandweer wordt toegevoegd als bijlage aan het aanvankelijk proces-verbaal.
Na de toestemming van de wetsgeneesheer of het CSI kan het lichaam gebergd worden.
Heb extra aandacht dat het lijk niet uit het water gehaald wordt waar het er in gekomen is, om zoveel mogelijk sporen te beschermen.
Er kunnen monsters genomen worden van het slib, het water, het meten van de watertemperatuur en dergelijke meer. Maar dit is veelal een taak van het CSI.
Het aanvankelijk proces-verbaal is een proces-verbaal dat opgesteld wordt door de beheerder van de PD, en bevat alle vaststellingen en maatregelen die genomen zijn op de PD. Het is zeer belangrijk om alle verrichtingen gedetailleerd neer te schrijven, en het wordt opgesteld door de eerste vaststellers.
Wees gedetaillleerd en heb oog voor details, maar filter nutteloze informatie. Let hierbij wel op dat je geen informatie weglaat die later van belang kan zijn. Benoem de collega's bij naam, en niet per team of roepnaam. Foto's helpen feiten visualiseren, en hou er rekening mee dat de correcte eerste vaststellingen de basis vormen voor het verder verloop.
Het buurtonderzoek is een belangrijk onderdeel van het onderzoek, en kan veel informatie opleveren. Het is belangrijk om de juiste vragen te stellen, en de juiste personen te ondervragen. Vermeld steeds het adres, ook indien men geen antwoord verkrijgt. Bij geen antwoord laat U best ook altijd Uw gegevens achter. Noteer de naam van de persoon, en de antwoorden die deze geeft, en vraag of er nog mensen aanwezig zijn. Indien men de persoon kan aantreffen, is dit ook een verhoor Salduz Cat I.
